Uprawa warzyw
Warzywa kapustne
Warzywa kapustne to warzywa bogate w witaminy i minerały, posiadające wyjątkowe właściwości lecznicze. Podnoszą odporność, są polecane m.in. w leczeniu stanów zapalnych i obrzęków. Stanowią bardzo powszechny i nieodzowny element wielu diet ze względu na małą wartość kaloryczną (np. 100 g kapusty białej zawiera jedynie 25 kcal). Do najbardziej znanych i chętnie uprawianych warzyw kapustnych zaliczamy: kapustę głowiastą białą i czerwoną, kapustę włoską, kapustę brukselską, kapustę pekińską, kalafior i brokuł.
Rośliny te mają duże wymagania klimatyczno-glebowe. Lubią gleby strukturalne, żyzne, o dobrym uwilgotnieniu. Wszystkie rośliny kapustne mają duże wymagania pokarmowe, dlatego też dobrze reagują na nawożenie obornikiem. W okresie jesiennym zaleca się stosowanie 30–35 ton/ha obornika. Pod późniejsze odmiany warzyw kapustnych obornik można stosować również wiosną, istnieje jednak wówczas ryzyko przesuszenia wierzchniej warstwy gleby.
Odczyn gleb, na których uprawiane są te warzywa, powinien zawierać się w przedziale pH 6,5–7,3. Wapnowanie należy zastosować pod przedplon lub w roku poprzedzającym uprawę warzyw kapustnych. Właściwie uregulowany odczyn gleby zapobiega powstawaniu poważnej choroby w tej grupie roślin – kiły kapusty. Do nawożenia mineralnego roślin z powodzeniem nadają się nawozy ogrodnicze Fructus Ogrodnik (w dawce ok. 10–15 kg/100 m2), Fructus Plantator, Plantena z borem i Plantena MAX (w dawce 5–9 kg/100 m2) – w zależności od zawartości w glebie składników pokarmowych. Nawożenie azotem należy zastosować zgodnie z potrzebami roślin w stosunku do tego pierwiastka.
więcej
Kapusta głowiasta biała
Roślina o dobrze rozwiniętym systemie korzeniowym i wysokich wymaganiach pokarmowych. Z plonem na poziomie 10 ton wynoszonych jest średnio ok. 30 kg azotu (N), 10 kg fosforu (P2O5), 32 kg potasu (K2O). Najwięcej azotu oraz potasu roślina potrzebuje w czasie silnych przyrostów liści, a więc od fazy wiązania głów. Nawozy wieloskładnikowe zaleca się stosować już jesienią, aby zostały dobrze przemieszane z glebą. W uprawie kapusty bez obornika, gdzie dawki nawozów mineralnych są wysokie, wskazane jest część nawozów stosować jesienią pod orkę zimową, a część wiosną, przed bronowaniem. Takie działanie zapobiega nadmiernemu zasoleniu i pozwala lepiej wymieszać nawóz ze środowiskiem glebowym. Kapusta reaguje spadkiem plonu, gdy brak szeregu składników pokarmowych, m.in. wapnia, magnezu, siarki, boru, manganu i molibdenu.
O wysokości i jakości plonu decyduje głównie nawożenie azotem. Dawki tego składnika powinny być dzielone: około 50% planowanej dawki stosować przedsiewnie (saletra, saletrzak, mocznik), a pozostałą część pogłównie w dwóch dawkach (pierwszy raz 2–3 tyg. po przyjęciu się rozsady, drugi gdy rośliny zaczynają się stykać liśćmi). Przy stosowaniu dawek azotu należy pamiętać o terminie zbioru. Okres od zastosowania azotu do terminu zbioru nie powinien być mniejszy niż 4 tygodnie. Nadmiar azotu powoduje mniejszą zwięzłość i pękanie główek, a także, co istotne, powoduje gromadzenie się dużej ilości szkodliwych dla człowieka azotynów i azotanów.
Kapusta głowiasta czerwona
Roślina o podobnych wymaganiach klimatyczno-glebowych jak kapusta biała, jest jednak bardziej wrażliwa na suszę i niedobór wody w glebie oraz potrzebuje większych ilości potasu. Optymalne zawartości (mg/dm3) składników pokarmowych w glebie dla kapusty czerwonej przedstawiają się następująco: 110–130 N, 50–60 P, 200–220 K, 55–65 Mg, 700–1200 Ca.
Kapusta włoska
Kapusta włoska ma mniejsze wymagania od kapusty białej, jest jednak mniej wrażliwa na niższe temperatury i susze. Optymalna zasobność (mg/dm3) gleby dla kapusty włoskiej wynosi: 105–120N, 50–60 P, 160–190 K, 55–65 Mg, 700–1200 Ca.
Kapusta brukselska
Roślina wymagająca gleb zasobnych w próchnicę i wapń jest szczególnie wrażliwa na brak boru i molibdenu. Niedobór wody lub jej nadmiar w okresie zawiązywania główek wpływa na słabe przemieszczanie wapnia w roślinie, co powoduje wewnętrzne brunatnienie główek. Roślinę tę uprawia się w pierwszym lub w drugim roku po oborniku na glebach o odczynie pH 6,5–7,5. Zasobność gleby w składniki pokarmowe powinna wynosić (mg/dm3): 105–120 N, 60–70 P, 190–220 K, 65–75 Mg i 1000–1500 Ca.
Kapusta pekińska
Kapusta pekińska ma słaby system korzeniowy, natomiast w krótkim czasie wytwarza bardzo dużą ilość zielonej masy. Wskazuje to na potrzebę uprawy tej rośliny na glebach żyznych, próchnicznych oraz odpowiednio wilgotnych. Niedobór wody powoduje bowiem zaburzenia fizjologiczne objawiające się brązowieniem i zamieraniem brzegów liści wewnętrznych, a także przedwczesnym tworzeniem pędów kwiatowych. Zawartość składników pokarmowych (mg/dm3) w glebie dla kapusty pekińskiej wynosi: 110–130 N, 60–70 P,160–180 K, 55–65 Mg, 1000–1500 Ca.
Kalafior
Jest to roślina o największych wymaganiach wśród roślin kapustnych. Powinien być uprawiany na glebach torfowych o uregulowanym poziomie wody gruntowej. Na glebach lżejszych wymaga nawożenia organicznego i nawadniania. W uprawie wczesnej należy stosować obornik w okresie jesiennym. Kalafior podobnie jak kapusta brukselska jest wrażliwy na brak boru i molibdenu.
Brokuł
Brokuł wymaga gleby żyznej, zasobnej w związki próchniczne, o pH powyżej 6, przewiewnej i jednocześnie dobrze uwilgotnionej. Optymalne dla upraw są gleby torfowe oraz średnio ciężkie. Może być uprawiany w drugim lub trzecim roku po zastosowaniu obornika. Optymalna zawartość (mg/dm3) w glebie dla brokułu wynosi 105–120 N, 60–70 P, 190–220 K, 44–55 Mg i 1000–1500 Ca.
